bitcoin

İlk kez 2009'da faaliyete geçmiş ve toplamda yalnızca 21 milyon adetle sınırlanmış, hali hazırda kripto para piyasasının ilk ve tartışmasız açık ara en değerli varlığı.

Bitcoini dolaşıma sokmak ve güven endeksini arttırmak başlangıçta o kadar zor olmuştu ki 2010 yılında 10.000 bitcoinle iki dilim pizza alınarak tarihteki ilk bitcoin alışverişi de gerçekleşmişti. (Bu değer şu an 548,692,000 ABD dolarına denk.)

Diğer kripto paralarda olduğu gibi bitcoin de aslında kopyalanamaz ve çoğaltılamaz özellikte (NFT adı verilen bir işlemle sağlanır.) bir dizi ileri derece komplex algoritmadan oluşur. Yani bitcoin üretmek için, bitcoin yazılımının üzerinde milyarlarca işlemden oluşan bir problemi çözerek yeni bir ağ oluşturursunuz. Bu ağlar (ki blok olarak adlandırılır.) dolaşımdaki 21 milyon bitcoin tamamlanıncaya kadar sürüp gidecektir. Bu kompleks işlemler insan zihni bir kenara, pek çok PC tarafından bile gerçekleştirelemeyecek kadar zor olduğundan sırf bu işi yapmak için madencilik denen bir uğraş başlamıştır. Madenciler, kendi imkanlarıyla kurdukları (gelişmiş ekran kartlarıyla desteklenir.) toplama bilgisayarları kullanarak, bahsi geçen bitcoin yazılımın üzerine inşa edilen bu bir dizi işlemi çözmeye çalışırlar. Her bir işlem çözme girişimi, başarılı olduğunda (artık bitcoin üretilmiş olduğunda) yeni bir “blok” haline gelir. Her bir blok ise, kendinden bir önceki ve bir sonraki blok'a bağlı olduğundan (ki bu yüzden çok güvenlidir, kırılması imkansıza yakın) bu bloklara artık yeni bir isim verilmiş olur: blockchain ya da blok zinciri.

Esasında bitcoin denen şey, bu şekilde bir algoritmadan ibarettir. Geçen her gün kendine duyulan rağbet artmış gibi görünüyor. Bu rağbetin en önemli sebeplerinden ilki, Adem-i merkeziyetçi bir yönetime sahip olması. Şu an klasik olarak adlandırabileceğimiz hiçbir para birimi böyle değildir. Hep yanıltılabilir, manipüle edilebilir ve değeri belli merkezlerce (merkez bankaları) arttırılıp azaltılabilir. Kripto para ise bu şekildeki spekülasyonlardan etkilenmez. Kısacası bitcoin füryası ile başlamış olan kripto para sistemi, günün birinde bir şekilde evrensel para sistemi haline gelebilir. (Bu son yorum tartışmaya açık olmakla birlikte bazılarınca reddediliyor, onlara göre hiçbir zaman gerçek paranın yerini alamayacak.) ikinci en önemli rağbet sebebi, takip edilemez olması ve üçüncü olarak, bu iki sebepten dolayı derin ağda (deepweb olarak bilinir.) en çok kullanılan para birimi olması.

Bununla birlikte kripto paraya (ya da dijital para da diyebilirsiniz), yani başta bitcoin olmak üzere diğer tüm altcoinlere pek çok tepki de başlangıçtan bu yana azalarak da olsa devam etmektedir. Ekonomi ve iş dünyası çevrelerince saygınlığı bulunan sayısız insan bu sistemi eleştirmiş ve reddetmiştir. (Bu reddedenlerin de pek çoğu son raddede tükürdüklerini yalayarak pişman olduklarını dile getirmiştir.)

Hala konuya yabancı bulunanlar için şunu ifade etmeliyiz ki kripto para denen varlık bir cins ismi iken bitcoin bu varlığın içerisinde özel bir isim. (Doğalgaz- Aygaz gibi) Bu sebeple aslında herkes gerekli işlem ve algoritmaları yazıp çözdüğünde kendi kripto parasını yapabilir. (Bunlara günümüzde altcoin deniyor ve etherium şu an en değerli altcoin)
Kripto paranızın ne kadar değerli olduğu da aslında borsada olduğu gibi arz-talep ve ne kadar “dolaşımda” olduğuyla orantılı.

Bitcoinle başlayan bu efsane, bununla birlikte pek çok komple teorisine de ev sahipliği yapıyor. Bitcoin, Satoshi Nakamoto adında biri tarafından icat edildi. Bu zatın adı dışında hakkında başka hiçbir şey bilinmiyor. Bu sebeple hakkında pek çok iddia mevcut. Bazıları bitcoin belirli bir değere ulaşınca kimliğini açık ederek dünyadaki en zengin kişi olarak ortaya çıkacağını iddia ederken (yaklaşık 1,000,000 bitcoine sahip), bazıları ise aslında böyle birinin olmadığını, bu kişinin kurgu olduğunu ve gerçekte bitcoini 4 Asyalı şirketin gizlice kurduğunu iddia ediyor. Bu iddia bir noktada çok mantıklı ki Satoshi Nakamoto ismi Samsung, toshiba, nakamichi ve motorola şirketlerinin kısaltmasına denk geliyor.

Her ne olursa olsun bu fürya yakın zamanda azalmak bir yana çok daha şiddetli bir şekilde büyüyecek gibi duruyor. Allah sonumuzu hayretsin. Tesla'nın artık arabalarını bitcoin üzerinden satışa açmasını duyurması, pek çok devletin artık bitcoini yasal olarak tanıyıp vergi getirmesi ve insanların günden güne çılgınca kripto paralara yönelmesi gerek bizim gibi konuya pek hakim olmamış insanlar olsun gerek de alanında en uzman ekonomistler olsun, önümüzde muğlak bir gelecek olduğu gerçeğini değiştirmiyor.