tansiyon nedir?
kanın,damar duvarına yaptığı basıncın mm/hg birimiyle ifade edilişidir. damara kanül sokulmadığı sürece dolaylı ölçüm yapılmaktadır. (nereye kanül sokamayız? sol atrium.)
kanın hareketini gerçek bir sıvının düz bir borudaki hareket esaslarıyla açıklamaya çalışırız ancak ne kan gerçek bir sıvıdır ne de damar düz bir borudur.
kan,sıvı(plazma) ve hücrelerden(hematokrit) (viskoziteyi esasında hematokrit belirler.) oluşan iki fazlı bir sistemdir.
kanın damar içindeki akımı laminar akıştır.
kanın damar duvarına etki eden kısmindaki hızı en az,ortadaki hızı en fazladır. kritik hıza kadar laminar akım sürdürülür. 2000 ve altında laminar akım,3000 ve üstünde neredeyse kesinkes girdaplı akım gözlenir.
tansiyon ölçerken hangi esaslara dayanırız?
kritik hızda hareket eden kan korotkoffseslerini çıkarır. dirsek çukurunun 2 parmak üzerine bağladığın manşonu sıkarsın,akım sesi kesilir. saniyede 2-3 mm/hg düşecek şekilde manşonu gevşetirsin ve türbülan akim başladığında duyduğun ilk korotkoff sesi sistolik basınca denk gelir.(zaten manuel tansiyon aletinde orası tık diye atıveriyor). artık sesi duymadığınız ilk an ise diyastolik kan basıncıdır.
tansiyon stresi diye bir şey var;öyle ki tansiyon ölçerken kisiler strese giriyor ve yanlış sonuç elde ediliyor. neden? damarlar düz bir boruya benzer ancak düz bir boru değildir demiştik. stres faktörleri kaynaklı nöronal ve hümoral kontrol sağlanmaya çalışılırken maalesef ki ölçumde hata meydana gelebilir.