Başlangıçta dahiliye ve pediatri almanın dezavantaj oluşturduğu fikrine şiddetle itiraz edeceğim. Stajlar hocaların bizden hıncını çıkardığı programlar değil. İlk başta kalanların fazla olmasının nedeni de büyük oranda irregülerler. Genelde bir grup öğrenci o stajları tekrar tekrar alıyor her seferinde ve bu da sene başlarına denk düşüyor. sıkı tutulmasının nedeni de doğal olarak gevşemenin önüne geçmek.
Dahiliye okulumuzda görece (Pediatriye nazaran) daha kolay geçilen bir staj. Pediatrinin kalma oranının fazla olmasının en önemli nedeni ise bir staj programı ve müfredat olarak diğer tüm dönemlerin ve stajların aksine ezberci bir metottan ziyade “yaklaşımcı”, “semptomatik” ve “semiyolojik” bir eğitim vermesi. Biz öğrenciler bu metoda yabancı olduğumuz için genellikle daha çok zorlanıyor ve kalıyoruz. Örneğin başta dahiliye olmak üzere tüm komiteler ve stajlar hep hastalık ya da bir patoloji, patofizyoloji, hastalık nedeni, tedavi yöntemleri anlatıp sorarken pediatri hep bir semptomu ana konusu ve başlığı haline getirip bunu hastalıkla neticelendiriyor.
Klasik bir öğrenci çok rahat bir hastalığın semptomlarını sayabilirken, pediatride bir semptomun hangi hastalıklarla ilişkilendirilmesi gerektiğini çalışıyor. Örneğin en basit görünen ama en önemli konularından biri olan ateş konusunu “ateşli çocuğa yaklaşım” olarak ele alıyor. Gis hastalıklarını sıralamak yerine “karın ağrısına yaklaşım” şeklinde ele alıyor. Yer yer böyle semiyolojik bir bakış açısı sunması hem daha pratik oluyor hem de pediatriye diğer staj ve komitelere çalıştığımız gibi çalışmayı güç koşarak daha karmaşık bir hale getiriyor.
Küçük stajlar ile başlamış ve gerçekten mümkün mertebe seneyi verim alarak geçirmeye çalışmış biri olarak anamnez almayı Mayıs ayında öğrenmek gerçekten çok talihsiz bir hadise olmuştu benim için. Çünkü bunu eksiksiz ve özenle anlatan yegane staj dahiliye. Muayene ve temel becerileri de yine aynı şekilde dahiliye (ve genel cerrahi) en iyi anlatıyor.
Derdiniz stajları geçmek olursa geçersiniz ama gerçekten öğrenmek, not okumaktan ziyade hastayı okumak olursa (tekrardan tersten başlamış ve küçükleri önce almış biri olarak söylüyorum) en iyi sıralama dahiliyeden başlayarak gitmektir. Bunu sırasıyla pediatri ve genel cerrahi takip ediyor.
Konu çok uzun olması bakımından benim dönem 4 ve 5 için çıkardığım ders şu ki, staj geçmek isterseniz şansınız bir kötü gider iki kötü gider ama en sonunda kayıpsız veya az kayıpla geçersiniz. Ama derdiniz ve birinci önceliğiniz hastaya yaklaşmak, hastayı okumak veya hastaya dokunmak değilse en iyi notlarla geçmiş olsanız bile verimsiz geçmişsiniz demektir.
Başta pedo dahiliye alıyorsanız oturun ağlayın hocalar bütün hırsını ilk dönem alıyor çünkü söyleyeceklerim bu kadar
Kendi deneyim ve görüşlerimden yola çıkarak dönem 4 için bir entry gireyim. Herkesin bu süreçte yaşadıkları ve konu hakkındaki görüşleri farklı olabilir. Biraz sizi aydınlatabilirsem ne mutlu bana.
Öncelikle stajyer olan arkadaşları tebrik ederim. Pandemi döneminden çıkıp buraya kadar gelebildiyseniz bile iyi bir başarı. Buraya kadar geldiyseniz bundan sonrasını da halledersiniz diye düşünüyorum.
1) Başlamadan önce genel bilgiler:
Dönem 4'te ilk başta alacağınız akılcı ilaç kullanımı stajı da dahil olmak üzere 8 staj var. Akılcı ilaç kullanımını ilk hafta herkes alıyor ve bitiriyor. Bu stajdan sonra artık gruplara bölünerek kendi stajlarınızda derslere başlıyorsunuz. Döneminiz A ve b grubu olmak üzere önce ikiye, daha sonra a grubu 2 grup ve b grubu da 3 grup olacak sekilde bölünmeye uğruyor. Liste sırasına göre stajlar şu şekilde başlıyor ve alta doğru kayarak ilerliyor (eğer son iki senede sistem değişikliği olmadıysa):
A1-dahiliye(9 hafta)
A2-pediatri(9h)
B1-kadın doğum(6h)
B2-genel cerrahi(6h)
B3-radyoloji/göğüs/kardiyoloji(6h)
Stajlara bu şekilde başlıyor ve hepsini göre göre sene sonuna kadar gidiyorsunuz. Bu stajlar da kendi içinde teorik ve pratik dersleri ihtiva ediyorlar. Staja göre değişmekle birlikte, genellikle teoriklere %70, pratiklere %80 katılım bekleniyor.
2a) teorik dersler: dönem 1-2-3 ile aynı. İlgili amfiye gidip ders görüyorsunuz.
2b) pratik dersler: işte stajın esas kısmı burası diyebilirim. Dersi anlatacak ilgili öğretim üyesini belirlenen saatte bularak ders yapıyorsunuz. Bu dersler genellikle 5-10 kişilik gruplarla oluyor. Derste muayene yapma, anamnez alma, soru-cevap, hocanın direkt ders anlatması, poliklinikte gözlem gibi geniş bir yelpazede ders yapabiliyorsunuz. Ne olacağı tamamen hocaya ve bölümdeki işleyişe kalmış. Bu pratiklere biraz konuya bakıp gitmek hem öğrenme açısından hem de soru cevaplama açısından iyi oluyor. Buralarda yazar arkadaşlarımın dediği gibi soru sormaktan çekinmeyin, merak ettiklerinizi sorun, derse interaktif katılın hocalar da zaten bunu bekeyecektir. Eğer hocalar sert konuşur derseniz de öyle şeyler olabilir tabii ama hemen demoralize olmamak lazım, sonuçta biz öğrenmek için geliyoruz ve öğrenme sürecimiz devam ediyor.
3) sözlü sınav:
Sınav sistemi artık preklinikten biraz farklılaştı. Çalışma şekliniz çok değişmiyor aslında, çünkü size anlatılanları yine okuyarak ve dinleyerek öğreniyorsunuz ama öğrenme mentaliteniz biraz değişecektir. Artık sadece test sınavı çözmeniz değil bildiğiniz şeyleri anlatabiliyor olmanız da gerekecek. Sözlü sınavda da, bu tamamen kendi görüşüm, olay biraz jüriyi konuları bildiğinize ikna etmekte bitiyor. Şimdi, sözlü sınavda sizden vakaya yaklaşmanız istenebilir, bir konuyu anlatmanız istenebilir, bir tablo/endikasyon/liste saymanız istenebilir, direkt spot bilgi sorulabilir. Bu spektrum da geniş. Bilgileri kategorize ederek çalışmak bana göre daha iyi oluyor. Soru yöneltildiğinde bir durup "şimdi bana nereyi soruyorlar?" Diye düşünürdüm (eğer bunu yapabilecek kadar konulara hakimsem) ondan sonra o kısmı belirli bir sistematik içinde anlatmaya çalışırdım. Bazen sorular açık olmayabilir. Konu başlıklarını aklınıza getirirseniz işin içinden çıkmanız kolaylaşabilir. Örneğin: karaciğer hakkında hasta üzerinden konuştunuz. Sonra size "bu hastada bilinç bulanıklığı gelişti. Başka ne gibi şeyler görülebilir?" Şeklinde soru yöneltildi. Konuşulan hasta kc hastası> verildiyse konuştuğunuz şey muhtemelen sirozdu (öyle varsayalım)> size anlatılan şey hepatik ensefalopati denen durum olabilir (burada teorik bilgi gerekiyor) Yani size burada hepatik ensefalopatinin klinik bulguları sorulmuş. Burada da bu durum hakkında bildiklerinizi anlatabilirsiniz. Daha da ilerletirsek mesela buradan da size siroz komplikasyonları gibi follow up questionlar gelebilir. Sözlü genel olarak bu şekilde ilerleyebilir. Yaklaşım soruları için de hastalıkları tanım- etyoloji- patofizyoloji(opsiyonel)- klinik- tanı- tedavi şeklinde çalışabilirsiniz. Son olarak da konuları hiç olmazsa konunun alt başlıklarını hatırlayacak şekilde çalışırsanız bence faydası olur diye düşünmekteyim. Sene içinde kendi çalışma şeklinizi bulacak ve muhtemelen benim anlattığımdan daha iyi bir konuma geleceksiniz.
4) pratikler:
Sizden daha çok anamnez alma ve muayene yapma becerilerini kazanmanız istenir. Bunun için çoğu bölüm size tekli veya ikili, üçlü sayıda gruplarla hasta hazırlatır. Grubun diğer üyeleri ile önceden konuşup bir plan çizmek bu yönden iyi olur diye düşünüyorum bu iş için. Muayeneler ve anamnez işinin nasıl yapılması gerektiği zaten size anlatılacaktır. Benim sadece önerim bunu da belli bir sistematik içinde yaparsanız bence daha güzel olur. Muayene ve anamnez için mavi kapaklı bir kitap pdfsi var onu muhtemelen gruplara atarlar, eğer hiç bulamazsanız ben size bir şekilde atabilirim. Bu kitap bence gayet açık ve faydalı, onu okuyabilirsiniz.
5) puanlama/bütünleme: puanlar sınavlardan yaklaşık birkaç gün sonra harf notu olarak açıklanıyor. Sınav sistemi çok fazla dış faktöre bağlı olduğu için, benim kendi düşüncem, harf notları bu stajların size kattıklarını bence tam olarak yansıtmıyor. Bu yüzden çok kıyaslama içine girmenizi kendi adıma önermem. Olur da işler istediğiniz gibi gitmez de bütünlemeye kalırsanız da hemen demoralize olmuyoruz. Elimizden geleni yapıp bir yaz günü bu işi halletmeye çalışıyoruz.
6) tus: tusa herkes 5'te başlıyor zaten genelde. Dönem 4 için çok yapılacak bir şey yok. Eğer tus kitabı okumak suretiyle staja çalışıyorsanız belki küçük bir etkisi olabilir. Bu sene isterseniz tıpdil, yökdil onları halledebilirsiniz.
Benim yaşadıklarımdan anlatacaklarım bu şekilde. Bence ayriyeten girişken olun. Bir yerde bir şey yapılıyorsa görmeye çalışın. Zaten burası üniversite hastanesi olduğu için, en azından çoğunlukla size gelme demezler. Kendinizi tanıtıp düzgün ifade ettiğiniz sürece gözlem yapma imkanı oluyor.
Umarım hem dersleriniz hem sosyal hayatınız iyi geçer:) staja başlayacaklara başarılar dilerim. Yine aklınıza takılan bir şey olursa bence sözlüğe sorabilirsiniz.
Edit: tus
bu başlığı bi aktif hale getirebilir miyiz sayın dönem 5 6 ve mezunlarımız
Hocalardan korkmasınlar. Bilmedikleri her şeyi sormaya çalışsınlar. Hocalar kızabilir, azarlayabilir. Ama eleştirenlerin bile tatlı-sert eleştirerek kızdığını gördüm. Sizin meslektaşınız olacağının bilinciyle size yardımcı olmaya çalışıyorlar. Bunun dışında bağırarak sizi korkutan olursa jürinize gelmesin diye dua edin. Yine de jürinize gelirse de karşısına geçip korkmuş gibi durmayın. Hocalar sadece bilginizi ölçmek için sözlü yapmıyor. Büte kalırsanız da korkmayın. Güzel bir deneyim değil belki ama büte kalmadan okulu kapatan kişiler azınlık gruptalar. Büt, sık rastlanan bir doğa olayıdır.
4.sinifa yeni geçmiş nelerle karşılacagini bilmeyen ve merakla bekleyen bizlere önerilerinizi, deneyimlerinizi, sürecin nasıl işlediğini ( notlar , ders çalışma sistemi vs.) aktarmaniz güzel olurdu.. umarım üst dönemlerden çok yazar vardır. Teşekkürler şimdiden
fahri muzdaribi
inthebleakmidwinter
